Relatie- en gezinstherapie noemt men ook wel systeemtherapie en de therapeut een systeemtherapeut. Het is een vorm van psychotherapie die is gericht op de relaties tussen mensen. Kenmerkend voor deze vormen van therapie is dat partners of gezinsleden meestal samen in therapie zijn. Maar ook individuele therapie is mogelijk. De term ‘Systeem’ duidt op het sociale geheel waar mensen deel van uit maken. Hierbij kan je denken aan een gezin, familie, buurt, school of werk. Met sommige mensen onderhouden we intensieve of een intieme relatie. Met andere mensen hebben we oppervlakkig contact. Voor de meeste mensen is het gezin van herkomst (ouders, broers en zussen) het eerste belangrijke sociale systeem. Later staat het eigen gezin meer op de voorgrond. De partner en eventuele kinderen spelen een grote rol in ons leven.
In een sociaal systeem beïnvloeden we elkaar door middel van gedachten, gevoelens, verwachtingen en gedragingen welke ontstaan in wisselwerking met anderen. Het is een complex proces waarbij misverstanden en problemen kunnen ontstaan. Psychische klachten staan nooit op zichzelf. Vaak is de situatie waarin iemand leeft van invloed. Mensen komen sneller uit de problemen als er in therapie aandacht is voor relaties, gezin en verdere omgeving.
